نقش واژه‌های دم‌بلند در توسعه اصطلاح‌نامه‌ها، الزامات و چالش‌ها

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی

چکیده

متبادر از واژه «اصطلاح» در یک رشته علمی، اصطلاحات معهود درآن رشته است که به‌طور معمول تک‌واژه‌ای مثل واژه «ماهیت» در فلسفه، و گاهی دو واژای مانند «اصالت وجود» و «اعتباریت ماهیت» است. هدف این پژوهش تبیین نقش حیاتی واژه‌هایی است که ممکن است از نظر، صاحب‌نظران یک حوزه علمی جزء اصطلاحات معهود آن علم نباشد، ولی وجود آنها در اصطلاح‌نامه‌ها تأثیر بسزایی در بازتاب مرزهای حقیقی دانش در یک رشته علمی است. این سنخ از واژه‌های به‌طور عمده دارای چندین قید هستند که از آن به واژه‌ها یا اصطلاحات دم‌بلند تعبیر می‌شود. روش این تحقیق، توصیفی، تحلیلی و رویکردی ترکیبی است. با تحلیل محتوای اصطلاح‌نامه‌های پیشرو و مطالعات موردی، فرصت‌های ناشی از استفاده از این نوع از واژه‌ها در توسعه اصطلاح‌نامه‌ها و تأثیر آن در گسترش مرزهای دانش شناسایی می‌شود. یافته تحقیق نشان می‌دهد استفاده از این واژه‌های دم‌بلند موجب ایجاد انعطاف‌پذیری و دقت بیشتر در سازمان‌دهی اطلاعات در اصطلاح‌نامه‌ها می‌شود؛ همچنین یافته‌ها حاکی از افزایش کارایی در مدیریت و تولید دانش از راه استفاده از چنین واژه‌هایی نوآورانه است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

The Role of Long-Tail Terms in the Development of Thesauruses: Requirements and Challenges

نویسنده [English]

  • Hossein Hassanzadeh Shahkhali
Assistant Professor at the Research Institute of Islamic Sciences and Culture, Qom, Iran, Corresponding Author
چکیده [English]

The term "term" in a scientific field commonly refers to established terms in that field، which are typically single words like "essence" in philosophy، or occasionally two-word phrases such as "the primacy of existence" and "the validity of essence." The goal of this research is to explain the vital role of words that، from the perspective of experts in a particular field، may not be part of the established terminology of that science but have a significant impact on reflecting the true boundaries of knowledge within a scientific discipline when included in thesauruses. These kinds of words typically have several conditions، which are referred to as "long-tail terms." The research method is descriptive، analytical، and uses a combined approach. By analyzing the content of leading thesauruses and case studies، the opportunities resulting from the use of these types of words in thesauruses development and their impact on expanding the boundaries of knowledge are identified. The findings indicate that using these long-tail terms creates more flexibility and precision in organizing information in thesauruses. Additionally، the results suggest an increase in efficiency in knowledge management and production through the use of such innovative words

کلیدواژه‌ها [English]

  • "؛ Long-tail terms
  • thesauruses
  • long-tail words
  • expanding the boundaries of knowledge
  • information management
  • thesauruses development
  • innovation in knowledge organization
  1.  

    1. ابراهیمی، مرتضی. (1393). بررسی ضرورت‌های مطالعات میان‌رشته‌ای در حوزه علوم انسانی، فصلنامه مطالعات میان‌رشته‌ای در علوم انسانی، دوره ششم، شماره 2، بهار 1393، صص 32-1.
    2. بهشتی، ملک السادات. (1375). اصطلاح‌نامه نما (چاپ اول). تهران: مرکز اطلاعات و مدارک علمی ایران.
    3. جمعی از محققان. (1397). اصطلاح‌نامه فقه. قم: نشر پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، چاپ اول.
    4. جمعی از محققین. (1378). اصطلاح‌نامه اصول فقه. قم: مرکز انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی، چاپ اول.
    5. جمعی از محققین. (1382). اصطلاح‌نامه کلام اسلامی. قم: مؤسسه بوستان کتاب، چاپ اول.
    6. جمعی از محققین. (1381). اصطلاح‌نامه منطق. قم: مؤسسه بوستان کتاب، چاپ اول.
    7. حسن زاده، حسین. (1397). ضرورت ایجاد آنتولوژی فقه برای مدیریت اطلاعات فقهی در فضای دیجیتال. مجله فقه، پیاپی 96، صص 28-56.
    8. حسن‌زاده، حسین. (1399). نگاهی هستی‌شناسانه به سبک زندگی اسلامی در اندیشه مقام معظم رهبری. دوره 2، پیاپی4، صص 34-63.
    9. خسروی، فریبرز. (1385). اصطلاح‌نامه فرهنگی سه زبانه. تهران: انتشارات سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران.
    10. دمرچی‌لو، منصوره؛ حسینی بهشتی، ملوک السادات. (1400). قابلیت تبدیل اصطلاح‌نامه به هستی‌شناسی (مرور سیستماتیک). پژوهشنامه کتابداری و اطلاع رسانی، 11(2)، صص 106-127.
    11. دهسرایی، زهرا؛ میرحسینی، زهره. (1395). امکان‌سنجی طرح تدوین اصطلاح‌نامه مطالعات زنان و خانواده براساس استاندارد BS ISO 25964-1. پردازش و مدیریت اطلاعات، 86، صص 175-193.
    12. راولی، جنیفر. (1374). نمایه‌سازی و چکیده نویسی (مترجم: جعفر مهراد، چاپ اول). نشر سازمان مدارک فرهنگی انقلاب اسلامی.
    13. سلیمانی بهبهانی، عبدالرحیم. (1399). اصطلاح‌شناسی «کلام فلسفی» و «فلسفه کلامی». مدیریت دانش اسلامی، 2(2)، صص 8-33.
    14. متقی نژاد، مرتضی. (1399). طرحی نو در نمایه‌سازی علوم اسلامی. مدیریت دانش اسلامی، 2(1)، صص 102-122.
    15. محمدی، فخرالسادات. (1389). (دگرگونى ساختار و نقش اصطلاح‌نامـهها و اهمیـت نقـش آنها در بازیابى اطلاعات پیوسـته از پایگـاههـای اطلاعـاتى»، عرضه شـده در: «رویکردهـا و راهکارهای نوین سازماندهی اطلاعات»، (به کوشـش: داریـوش علـىی محمـدی، چ1). تهـران: کتابدار.
    16. واردی، سیدتقی. (1402). بازنمایی اطلاعات علوم اسلامی اصول، روش‌ها و رویکردها (چاپ اول). نشر پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
    17. واردی، سیدتقی. (1394). سازماندهی محتوایی علوم اسلامی از طریق نمایه‌سازی موضوعی به روش ترکیبی. مدیریت دانش اسلامی، 1، صص 39-51.
    18. واردی، سیدتقی. (1397). رویکردشناسی شبکه مفهومی معارف و موضوعات مهدوی با گرایش به آنتولوژی. عصر آدینه، 26، صص 37-62.
    19. هراتی، هادی؛ صنعتجو، اعظم. (1398). روش‌ها و فنون نمایه‌سازی (چاپ اول). نشر سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه(سمت).
    20. هماوندی، هدی؛ حسینی بهشتی، ملوک السادات. (1403). اصطلاح‌نامه‌ها؛ تسهیلگرهای ایجاد و توسعه هستی‌شناسی‌ها. تحقیقات کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاهی، 58(1)، صص 27-46.
    21. UNESCO Thesaurus (1977) United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization. printed by unwin brothers limited old wiking surrey