نقش شبکه ملی اطلاعات در مواجهه با جنگ شناختی - رسانه‌ای از منظر اندیشه دفاعی امام خامنه‌ای (مدظله العالی)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 معاون پژوهش انجمن علمی مطالعات فضای مجازی حوزه و مدرس سواد رسانه‌ای حوزه علمیه قم، قم، ایران

2 طلبه سطح دو حوزه علمیه قم، قم، ایران.

چکیده

جنگ‌شناختی، گونه‌ای از جنگ نرم است که مؤلفه‌‌‌هایی چون پراکندگی مکانی، تکثر مخاطب، عمق تاثیر بر قوای ادارکی - شناختی و توان ایجاد انگاره‌های ذهنی در فرد و جامعه آن را از دیگر شیوه‌های نبرد جدا می‌سازد. فناوری‌های ارتباطی و ابزار رسانه‌ای به‌ویژه فضای سایبر موجب ضریب‌دهی آثار این جنگ می‌شود. ماهیت استکبارستیز انقلاب اسلامی و ناتوانی غرب در براندازی از راه عملیات‌های نظامی، باعث تحمیل جنگ‌شناختی رسانه‌ای علیه انقلاب، آرمان‌های آن و مردم ایران شده است. اندیشه دفاعی امام خامنه‌ای به‌عنوان دکترین جامع دفاعی جمهوری اسلامی، در مواجهه با چنین جنگ نامتقارنی، اقتضای مواجهه فعال و طراحی عرصه‌ای جدید برای دفاع و مقابله دارد و شبکه ملی اطلاعات همان راهبرد دفاعی است. پدیده‌ای که به شرط اتقان و استقلال، می‌تواند در برابر جنگ شناختی رسانه‌‌ای دشمن صف‌آرایی نموده و اثرات آن را خنثی نماید. نقش شبکه ملی اطلاعات در این مواجهه هدفی است که پژوهش حاضر به روش توصیفی - تحلیلی در پی آن است. یافته‌‌های تحقیق حاکی از آن است که راه‌اندازی شبکه ملی اطلاعات آثاری در بُعد ملی و فراملی دارد و منجر به تغییر صحنه نبرد، ایجاد بستر سالم، اقتدار ملی، الگوی رسانه‌ای، شبکه اطلاعات مقاومت و درنهایت شکست امپراطوری رسانه‌ای می‌شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

The Role of the National Information Network in Facing the Cognitive-media War from Viewpoint of Imam Khamenei's Defense Thought

نویسندگان [English]

  • Safar Ali Qahramani 1
  • Noushin Moslemi 2
1 . Research Vice President of the Scientific Association of Virtual Space Studies at Islamic Seminary and Lecturer of Media Literacy at Islamic Seminary of Qom, Qom, Iran
2 Level two student (B.A) of Islamic Seminary of Qom, Qom, Iran
چکیده [English]

Cognitive war is a kind of soft war that is different from other types of war due to having features such as spatial dispersion, multiplicity of audience, depth of impact on perceptual-cognitive powers and the ability to create mental images in the individual and society. Communication technologies and media tools, especially the cyberspace, multiply the effects of this war. The anti-arrogant nature of the Islamic Revolution of Iran and the inability of the West to subvert it through military operations have caused the imposition of media cognitive war against the revolution, its ideals, and the Iranian people. Imam Khamenei's defense thought, as a comprehensive defense doctrine of the Islamic Republic, in the face of such an asymmetric war, requires active confrontation and design of a new arena for defense and fight, and the national information network is the same defense strategy. A phenomenon that, under the condition of mastery and independence, can fight against the enemy's media cognitive war and neutralize its effects. The role of the National Information Network in this situation is the goal that the present study pursues through descriptive-analytical method. The findings of the study suggest that the establishment of the national information network has effects in the national and transnational dimensions and leads to the change in the battle scene, the creation of a healthy context, national authority, media model, resistance information network and ultimately the failure of the media empire

کلیدواژه‌ها [English]

  • Defensive thought of Imam Khamenei
  • media war
  • cognitive-media war
  • cognitive war
  • national information network
  • Ayatollah Khamenei

مراجع

  1. * قرآن کریم.

    ** نهج‌البلاغه.

    1. آبرکرامبی، نیکولاس. (1370). فرهنگ جامعه‌شناسی (مترجم: حسن پویان، چاپ دوم). تهران: چاپخش.
    2. آل داوود، سید علیرضا. (1402). هنر جنگ شناختی در عصر هوش مصنوعی. تهران: نواندیشان دنیای کتاب.
    3. اِبو، بوسا (1385). امپریالیسم سایبر (مترجم: پرویز علوی، چاپ اول). تهران: انتشارات ثانیه.
    4. استریناتی، دومینیک (1392). نظریه‌های فرهنگ عامه (مترجم: ثریا پاک‌نظر، چاپ اول). تهران: کتابخانه فروردین.
    5. تافلر، آلوین؛ تافلر، هایدى. (۱۳۸۵). به سوى تمدن جدید؛ تفکر سیاسى در موج سوم (مترجمان: مرتضى ذالنور و حمیدرضا جعفرى، چاپ ششم). تهران: نشر معیار اندیشه.
    6. جمعی از نویسندگان. (1400). جنگ و عملیات شناختی؛ چیستی و اصول (چاپ اول). قم: نشر ققنوس.
    7. جوانی، محمد. (1401). علوم شناختی در جنگ شناختی. تهران: انتشارات عطف.
    8. حسین‌خانی، نورالله. (1392). مبانی نظری اندیشه‌های دفاعی‌ امام خامنه‌ای (مدظله‌العالی) (چاپ اول). تهران: یاران شاهد.
    9. خامنه‌ای، سیدعلی. (1392). طرح کلی اندیشه اسلامی در قرآن (چاپ اول). قم: نشر صهبا.
    10. خامنه‌ای، سیدعلی. (22/06/1368). بیانات: در دیدار اقشار مختلف مردم در سالروز میلاد حضرت ولی‌عصر#: 2276 https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=
    11. خامنه‌ای، سیدعلی. (01/09/1381). بیانات: در خطبه‌های نمازجمعه‌‌. برگرفته از پایگاه اطلاع‌رسانی مقام معظم رهبری: https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=3155
    12. خامنه‌ای، سیدعلی. (15/11/1381). بیانات: در دیدار مسئولان سازمان صدا و سیما. برگرفته از پایگاه اطلاع‌رسانی مقام معظم رهبری:

    https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=7227

    1. خامنه‌ای، سیدعلی. (06/12/1381). بیانات: در دیدار جوانان و دانشجویان سیستان و بلوچستان. برگرفته از پایگاه اطلاع‌رسانی مقام معظم رهبری:

    https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=8798

    1. خامنه‌ای، سیدعلی. (23/08/1382). بیانات: در خطبه‌های نمازجمعه. برگرفته از پایگاه اطلاع‌رسانی مقام معظم رهبری: https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=3204
    2. خامنه‌ای، سیدعلی. (18/02/1384). بیانات: در دیدار کارکنان مجتمع مس سرچشمه. برگرفته از پایگاه اطلاع‌رسانی مقام معظم رهبری:

    https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=3289

    1. خامنه‌ای، سیدعلی. (26/02/1385). بیانات: در دیدار مدیران و برنامه‌سازان رسانه‌ای کشورهای مختلف. برگرفته از پایگاه اطلاع‌رسانی مقام معظم رهبری:

    https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=3340

    1. خامنه‌ای، سیدعلی. (04/08/1389). بیانات: در دیدار دانشجویان و جوانان استان قم. برگرفته از پایگاه اطلاع‌رسانی مقام معظم رهبری:

     https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=10456

    1. خامنه‌ای، سیدعلی. (12/06/1394). بیانات: در دیدار رئیس و اعضاى مجلس خبرگان رهبری. برگرفته از پایگاه اطلاع‌رسانی مقام معظم رهبری:

    https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=30653

    1. خامنه‌ای، سیدعلی. (16/06/1394). بیانات: در دیدار با رئیس و اعضای شورای‌ عالی فضای مجازی. برگرفته از پایگاه اطلاع‌رسانی مقام معظم رهبری:

    https://farsi.khamenei.ir/news-content?id=30686

    1. خامنه‌ای، سیدعلی. (06/03/1395). برگرفته از بیانات: در دیدار رئیس و اعضای مجلس خبرگان رهبری. برگرفته از پایگاه اطلاع‌رسانی مقام معظم رهبری:

    https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=33198

    1. خامنه‌ای، سیدعلی. (14/03/1395). برگرفته از: بیانات در مراسم بیست‌ و هفتمین سالگرد رحلت امام خمینی&. برگرفته از پایگاه اطلاع‌رسانی مقام معظم رهبری:

    https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=33259

    1. خامنه‌ای، سیدعلی. (05/07/1395). بیانات: در دیدار اعضای ستادهای برگزاری کنگره شهدای استان‌های کهگیلویه و بویراحمد و خراسان شمالی. برگرفته از پایگاه اطلاع‌رسانی مقام معظم رهبری:

     https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=34514

    1. خامنه‌ای، سیدعلی. (15/09/1395). بیانات: در دیدار اعضای ستاد بزرگداشت چهار هزار شهید استان گلستان. برگرفته از پایگاه اطلاع‌رسانی مقام معظم رهبری:

     https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=35115

    1. خامنه‌ای، سیدعلی. (22/03/1396). بیانات: در دیدار مسئولان نظام. برگرفته از پایگاه اطلاع‌رسانی مقام معظم رهبری:

    https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=36824

    1. خامنه‌ای، سیدعلی. (06/10/1396). بیانات: در دیدار اعضای شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی. برگرفته از پایگاه اطلاع‌رسانی مقام معظم رهبری:

    https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=38575

    1. خامنه‌ای، سیدعلی. (19/10/1396). برگرفته از بیانات: در دیدار مردم قم. برگرفته از پایگاه اطلاع‌رسانی مقام معظم رهبری: https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=38675
    2. خامنه‌ای، سیدعلی. (01/01/1397). بیانات: در اجتماع زائران و مجاوران حرم مطهر رضوی. برگرفته از پایگاه اطلاع‌رسانی مقام معظم رهبری:

    https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=39272

    1. خامنه‌ای، سیدعلی. (15/06/1397). بیانات: در دیدار اعضای مجلس خبرگان رهبری. برگرفته از پایگاه اطلاع‌رسانی مقام معظم رهبری:

     https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=40421

    1. خامنه‌ای، سیدعلی. (21/07/1398). بیانات: در مراسم دانش‌آموختگی دانشجویان دانشگاه امام‌حسین×. برگرفته از پایگاه اطلاع‌رسانی مقام معظم رهبری:

    https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=43767

    1. خامنه‌ای، سیدعلی. (24/08/1398). بیانات: در دیدار مسئولان نظام و میهمانان اجلاس وحدت اسلامى‌. برگرفته از پایگاه اطلاع‌رسانی مقام معظم رهبری:

    https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=44016

    1. خامنه‌ای، سیدعلی. (06/09/1398). بیانات: در دیدار بسیجیان. برگرفته از پایگاه اطلاع‌رسانی مقام معظم رهبری: https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=44267
    2. خامنه‌ای، سیدعلی. (21/07/1399). بیانات: در ارتباط تصویری با مراسم مشترک دانش‌آموختگی دانشجویان دانشگاه‌های افسری نیروهای مسلح. برگرفته از پایگاه اطلاع‌رسانی مقام معظم رهبری: https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=46633
    3. خامنه‌ای، سیدعلی. (19/10/1399). برگرفته بیانات در سخنرانی تلویزیونی در سالروز قیام ۱۹دی. برگرفته از پایگاه اطلاع‌رسانی مقام معظم رهبری:

    https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=47066

    1. خامنه‌ای، سیدعلی. (29/11/1399). بیانات: در ارتباط تصویری با مردم آذربایجان شرقی. برگرفته از پایگاه اطلاع‌رسانی مقام معظم رهبری:

    https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=47366

    1. خامنه‌ای، سیدعلی. (12/05/1400). بیانات: در مراسم تنفیذ حکم سیزدهمین دوره ریاست جمهوری اسلامی ایران. برگرفته از پایگاه اطلاع‌رسانی مقام معظم رهبری:

    https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=48413

    1. خامنه‌ای، سیدعلی. (06/06/1400). بیانات: در دیدار با دولت سیزدهم. برگرفته از پایگاه اطلاع‌رسانی مقام معظم رهبری: https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=48588
    2. خامنه‌ای، سیدعلی. (19/11/1400). بیانات: در دیدار فرماندهان و کارکنان نیروی هوایی و پدافند هوایی ارتش. برگرفته از پایگاه اطلاع‌رسانی مقام معظم رهبری:

    https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=49572

    1. خامنه‌ای، سیدعلی. (19/12/1400). بیانات: در دیدار اعضای مجلس خبرگان رهبری. برگرفته از پایگاه اطلاع‌رسانی مقام معظم رهبری:

     https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=49769

    1. خامنه‌ای، سیدعلی. (17/04/1401). پیام رهبری به حجاج بیت‌الله الحرام. برگرفته از پایگاه اطلاع‌رسانی مقام معظم رهبری:

     https://farsi.khamenei.ir/message-content?id=50597

    1. خوزین، حسن. (1400). مبانی جنگ شناختی (تهدیدات نوین علیه ج.ا.ایران). تهران: آرمان پژوهان.
    2. رمضانی، اسماعیل.( 1393). سواد رسانه‌ای: مفاهیم و کلیات (چاپ اول). تهران: انتشارات فهم.
    3. عمید، حسن. (1375). فرهنگ عمید (چاپ ششم). تهران: انتشارات امیرکبیر.
    4. فرهیخته، شمس‌الدین. (1377). فرهنگ فرهیخته (چاپ اول). تهران: زرین.
    5. قنبری‌نسب، علی؛ حسنوی، رضا؛ مجیدی، ابوالفضل؛ عطایی، محمّدحسن و مرادی‌نژاد، سهیلا. (1396). تغییر رویکرد تهدیدمحورى به قابلیت‌محورى در برنامه‌ریزى دفاعى با تاکید بر اندیشه‌هاى امام خامنه‌اى‌(مدظله‌العالی). سومین همایش تبیین اندیشه دفاعی امام خامنه‌ای، ج2، صص 104-
    6. کیان‌خواه، احسان. (1398). چالش‌های راهبردی حکمرانی با گسترش فضای سایبر. فصنامه علمی امنیت ملی، 9(34)، صص 153-
    7. گرمکی، مهدا. (1393). شبکه‌ی ملی اطلاعات چیست؟ تهران: مؤسسه خبرگزاری فارس.
    8. گرمکی، مهدا. (1395). همه‌چیز درباره شبکه ملی اطلاعات. تهران: مؤسسه خبرگزاری فارس.
    9. لطفی مرزناکی، رحمان. (1397). درآمدی بر دفاع دانش‌بنیان در اندیشه امام خامنه‌ای (مدظله العالی). تهران: انتشارات دفاع.
    10. متقی دستنائی، افشین؛ سیروس، احمدی نوحدانی سیروس و بابک، شفیعی. (1400). فضای سایبر بستری جدی برای اعمال قدرت اجتماعی. مجله مطالعات توسعه اجتماعی ایران، 14(1)، صص 271-
    11. محمدی‌نجم، حسین. (1394). جنگ شناختی: بعد پنجم جنگ. تهران: موسسه آموزشی و تحقیقاتی صنایع دفاعی.
    12. مصباح یزدی، محمدتقی. (1378). جامعه و تاریخ از دیدگاه قرآن (چاپ دوم). تهران: سازمان تبلیغات اسلامی.
    13. مصلی‌نژاد، علی؛ دروگر، علی‌اکبر و نیک‌نیا، محمد. (1400). ارتباط شبکه ملی اطلاعات و اقتصاد مقاومتی و فقرزدایی. تهران: شهید کاظمی.
    14. معین، محمد. (1378). فرهنگ معین (چاپ سوم). تهران: نشر سرایش.
    15. مقدم‌فر، حمیدرضا؛ محسنی آهویی، ابراهیم. (1400). جنگ شناختی: علم پیروزی در نبرد ذهن‌ها (چاپ دوم). تهران: خبرگزاری تسنیم.
    16. یاوری، احیاء؛ فهیمی، مهدی؛ چشم‌براه، محسن؛ سلیمانی‌فر، اکبر؛ ولوی، محمدرضا و محمدی، محمود. (۱۳۸۵). نقش فناورى اطلاعات در جنگ‌هاى آینده (ج۱، ‌چاپ اول). تهران: موسسه عرفان.
    17. Laclau, Emesto, & Mouffe, Chantal. (2014). Hegemony and socialist strategy: Towards a radical democratic politics: Verso Trade.
    18. (2002). AJD Psychological Operations Doctorine. 307. p. 1.
    19. Urbinati, Nadia. (2020). The souths of Antonio Gramsci and the concept of hegemony Italy's. Southern Question, pp. 135-156): Routledge
    20. www.wikipedia.org/wiki/Astroturfing
    21. www.wikipedia.org/wiki/Confirmation_bias
    22. innovationhub-act.org/content/cognitive-warfare

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 07 آبان 1402
  • تاریخ بازنگری: 19 اسفند 1402
  • تاریخ پذیرش: 28 بهمن 1402

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار